Το ηλεκτρικό ρεύμα και η πρόσβασή του σε αυτό σε μεγάλο βαθμό ορίζει το επίπεδο του πολιτισμού. Και αυτό γιατί από αυτήν την πρόσβαση εξαρτάται η καθημερινή ζωή των ανθρώπων μέσα στο σπίτι τους. Η διατροφή, η θέρμανση, η καθαριότητα, η μελέτη και η επικοινωνία των μελών της οικογένειας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από αυτήν την πρόσβαση. Η σύνδεση της πρόσβασης αυτής με την φορολογία ξαναγυρίζει το ρολόι της ιστορίας στον μεσαίωνα.
Σήμερα υπάρχουν συμπολίτες μας που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Αύριο αυτοί θα είναι περισσότεροι. Στον επόμενο χρόνο θα είμαστε όλοι. Όχι γιατί ήμασταν τεμπέληδες, όχι γιατί «μαζί τα φάγαμε» αλλά γιατί οι τοκογλύφοι θέλουν να τα πάρουν όλα από όλους. Τον επόμενη χρονιά το 53% περίπου του προϋπολογισμού θα πηγαίνει σε πληρωμές τόκων. Εμείς θα πρέπει να τους πληρώσουμε. Και εάν δεν μπορούμε θα μας «κόβουν» το ρεύμα, θα μας βάζουν φυλακή, θα μας «κόβουν» ενδεχόμενα το νερό και θα συνεχίσουμε να χρωστάμε. Κάτι λοιπόν πρέπει να κάνουμε. Αυτό το οφείλουμε στα παιδιά μας, στους δικούς μας ανθρώπους κυρίως όμως σε εμάς τους ίδιους. Εάν δεν μας πάρουν την αξιοπρέπεια και το μυαλό μας στο τέλος δεν θα νικήσουν. Γιατί μπορεί να φαντάζουν δυνατοί όταν έχουν να κάνουν με τον καθένα μας χωριστά . Δεν μπορούν όμως να αντιμετωπίσουν την μαζική ανυπακοή του πληθυσμού. Εάν όλοι μαζί προστατεύσουμε όλους μας θα μπορέσουμε να τους νικήσουμε.
Επειδή όμως η γνώση είναι δύναμη θα επιχειρήσουμε να δώσουμε απαντήσεις σε ερωτήματα που έχει ο καθένας μας και αφορούν τόσο τα δικαιώματά του όσο και την διαφύλαξη της αξιοπρέπειάς του. Οι απαντήσεις αυτές θα βοηθήσουν τον κάθε έναν από εμάς να αντιμετωπίσει το φόβο, τον ατομικό φόβο που τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, η προπαγάνδα των τοκογλύφων, ενσταλάζει κάθε μέρα στον κάθε έναν από εμάς. Ο φόβος συνδέεται με τις ενδεχόμενες συνέπειες στον κάθε μεμονωμένο πολίτη από τις ενέργειες ή παραλήψεις του στην σχέση του με την εξουσία. Για να υπάρχει ο φόβος δεν είναι απαραίτητο οι συνέπειες να είναι παρούσες αλλά επαπειλούμενες. Ο φόβος αντιμετωπίζεται από την αλληλεγγύη και από την απόφαση για την διαφύλαξη της αξιοπρέπειας. Επίσης ο φόβος αντιμετωπίζεται και από την γνώση.
Τα ερωτήματα που τίθενται από τους πολίτες αφορούν δύο κατηγορίες - φάσεις. Την πρώτη κατηγορία – φάση της μη πληρωμής, δηλαδή το πώς θα γίνει αυτό και της συνέπειες της μη πληρωμής και την δεύτερη που αφορά την ενδεχόμενη επανασύνδεση μετά την διακοπή του ηλεκτρικού ρεύματος.
Ας δούμε λοιπόν τα βασικά ερωτήματα για το νομικό καθεστώς που διέπει τη σχέση μας με τη ΔΕΗ, σχετικά με τις υποχρεώσεις μας προς αυτήν αλλά και τα δικαιώματά μας:
α. Ποια είναι η σχέση μας με τη ΔΕΗ και τι δικαιώματα έχει η εταιρία απέναντί στον καθένα από εμάς;
β. Μπορεί κάποιος να εμποδίσει τους υπαλλήλους της ΔΕΗ ή τους συνεργαζόμενους με αυτήν να καταγράψουν την ένδειξη του μετρητή ή να κόψουν το ρεύμα;
γ. Τι ισχύει για το ειδικό τέλος ακινήτων;
δ. Μπορεί κάποιος να πάει στη ΔΕΗ και να ζητήσει να πληρώσει μόνο την αξία του λογαριασμού του ηλεκτρικού ρεύματος ή να καταβάλω κάποιο ποσό με επιφύλαξη, χωρίς το τέλος ακινήτων;
ε. Μπορεί κάποιος να πληρώσει το λογαριασμό του ηλεκτρικού ρεύματος μέσω τραπεζικού ΑΤΜ;
στ. μπορεί κάποιος να μην καταβάλει το ποσό που αντιστοιχεί στο «χαράτσι» και στα υπόλοιπα τέλη;
ζ. Είναι αλήθεια ότι όσο η οφειλή κάποιου προς της ΔΕΗ είναι κάτω από 5.000 ευρώ, δεν έχει τον κίνδυνο της ποινικής δίωξης;
α. Ποια είναι η σχέση μας με τη ΔΕΗ και τι δικαιώματα έχει η εταιρία απέναντί στον καθένα από εμάς;
Με τη ΔΕΗ υπογράφουμε μία σύμβαση ιδιωτικού δικαίου. Αυτή είναι μία συμφωνία δηλαδή μεταξύ ιδιωτών. Μπορεί να ακούγεται περίεργο γιατί η ΔΕΗ είναι στην συνείδηση των πολιτών μία εταιρία του ευρύτερου δημοσίου τομέα αλλά η νομική της μορφή είναι αυτή της ανώνυμης εταιρίας (ΑΕ). Επομένως, το συμβόλαιο που υπογράφουμε, γεννά κατ’ αρχήν μόνο αστικές αξιώσεις, δηλαδή αξιώσεις που αποτιμώνται σε χρήμα και μπορούν να εισπραχθούν ΜΟΝΟ μετά από την έκδοση συγκεκριμένης για την κάθε οφειλή δικαστικής απόφασης
Το γεγονός ότι το «χαράτσι» έχει ονομαστεί τέλος και όχι φόρος δεν είναι τυχαίο. Και αυτό γιατί αν ονομάζονταν φόρος, όπως και πραγματικά είναι θα ήταν παράνομο με βάση την Ευρωπαϊκή νομοθεσία. Το ότι μαζί με τον λογαριασμό της ΔΕΗ εισπράττονται και άλλα τέλη (π.χ τα δημοτικά τέλη) είναι άσχετο γιατί τα δημοτικά τέλη είναι ανταποδοτικό δηλαδή η καταβολή τους συνδέεται με μία αντιπαροχή και εν προκειμένω με την αποκομιδή των σκουπιδιών κλπ. Η μη καταβολή των τελών είναι απλή φορολογική παράβαση, η οποία υπάρχει μόνο όταν αυτά βεβαιωθούν στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. Αυτή τη στιγμή η εφορία δεν έχει στείλει στη ΔΕΗ βεβαιωτικούς καταλόγους που θα βεβαιώνουν την οφειλή του καθένα. Άρα η ΔΕΗ δεν είναι δικαιούχος αυτών των τελών, αλλά έχει αναλάβει να προεισπράξει ουσιαστικά και έναντι αμοιβής (0,25%) αυτά τα τέλη Η βεβαίωση των απλήρωτων τελών (εφ’ όσον δεν τα πληρώσουμε με τον λογαριασμό του ηλεκτρικού ρεύματος) θα γίνει σε δεύτερο χρόνο, (μετά από τις 80 ημέρες) από την αρμόδια ΔΟΥ.
Οι υπάλληλοι της ΔΕΗ και οι «εργολάβοι» που θα αναλάβουν έργα για λογαριασμό της ΔΕΗ δεν είναι “δημόσιες αρχές”. Η παρεμπόδιση του έργου τους λοπόν δεν αποτελεί “αντίσταση κατά της αρχής” ούτε βέβαια και κάποια άλλη αξιόποινη πράξη (αλλάζει βέβαια το πράγμα αν μόλις έρθει ο υπάλληλος ή ο εργολάβος να κόψει το ρεύμα, τον χτηπήσουμε). Τα μόνο που μπορεί να μας κάνει η ΔΕΗ είναι να εκδώσει εντολή διακοπής της ηλεκτροδότησης και σε δεύτερο χρόνο, αν δεν πληρώσουμε, να καταγγείλει τη σύμβαση για να αφαιρέσει το μετρητή.
β. Μπορεί κάποιος να εμποδίσει τους υπαλλήλους της ΔΕΗ ή τους συνεργαζόμενους με αυτήν να καταγράψουν την ένδειξη του μετρητή ή να κόψουν το ρεύμα;
Με βάση τα παραπάνω, η απάντηση στην ερώτηση αυτή είναι σε γενικές γραμμές “ναι”. Αυτό μπορεί να γίνει με κάποιες προϋποθέσεις.
Ο μετρητής είναι ιδιοκτησία της ΔΕΗ. Ο χώρος από την είσοδο της οικοδομής μέχρι τον μετρητή είναι δική μας ιδιοκτησία. Το ντουλάπι μέσα στο οποίο βρίσκεται ο μετρητής είναι δική μας ιδιοκτησία. Οι υπάλληλοι της ΔΕΗ ή οι συνεργαζόμενοι με αυτήν δεν έχουν το δικαίωμα να μπουν στην οικοδομή μας, αν εμείς δεν τους ανοίξουμε ή αν έχουμε συνεννοηθεί με τους υπόλοιπους ενοίκους και έχουμε κλειδώσει το χώρο των μετρητών. Στο οικιακό συμβόλαιο που έχουμε υπογράψει όλα τα “απαγορεύεται” που αναφέρονται σε δικές μας ενέργειες ή παραλήψεις καθώς και τα “έχει δικαίωμα” που αναφέρονται στα δικαιώματα της ΔΕΗ για να ισχύσουν είναι απαραίτητη η έκδοση δικαστικής απόφασης.
Πρακτικά εάν ο υπάλληλος της ΔΕΗ ή ο συνεργαζόμενος με αυτήν εργολάβος επιμείνει παρά την άρνησή μας, κατά πάσα πιθανότητα θα μας απειλήσει ότι θα καλέσει την αστυνομία. ΟΜΩΣ για να ζητήσει τη συνδρομή της αστυνομίας, θα πρέπει να καταγγείλει τουλάχιστον υπόνοια τέλεσης συγκεκριμένου ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΑΔΙΚΗΜΑΤΟΣ, όπως είναι η ρευματοκλοπή (αναλυτικότερα παρακάτω),ΑΛΛΙΩΣ Η ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΝΑΜΙΧΘΕΙ. Δεν αρκεί επομένως η δικαιολογία ότι ο τάδε ή ο δείνα δεν έχουν πληρώσει τον λογαριασμό του ρεύματος! Σε περίπτωση που ο αστυνομικός, παρά το γεγονός ότι δεν έχει το δικαίωμα να επέμβει, ζητήσει από εμάς να τον ακολουθήσουμε στο τμήμα (π.χ για εξακρίβωση στοιχείων) ζητάμε να έρθει μαζί με εμάς και ο υπάλληλος της ΔΕΗ ή ο συνεργαζόμενος εργολάβος για εξακρίβωση και των δικών του στοιχείων ή γιατί θα του υποβάλουμε και εμείς μήνυση κλπ. Πρέπει εδώ να γνωρίζουμε ότι ούτε ο υπάλληλος της ΔΕΗ ούτε ο συνεργαζόμενος εργολάβος μπορεί να καταθέσουν μήνυση εναντίον μας γιαλογαριασμό της ΔΕΗ γιατί αυτό απαιτεί πρακτικό του διοικητικού συμβουλίου της ΔΕΗ που να αναφέρει ότι ο εν λόγω υπάλληλος έχει εξουσιοδοτηθεί να καταθέσει μήνυση εναντίον μας ονομαστικά. Αλλάζει το πράγμα εάν όπως είπαμε και παραπάνω τον χτυπήσουμε, το απειλήσουμε κπλ. Σε κάθε περίπτωση που θα κάνει αυτός προσωπικά μήνυση εναντίον μας για τον εαυτό του μπορούμε να κάνουμε το ίδιο και εμείς εναντίον του οπότε θα κρατηθεί και αυτός.
Επίσης επειδή δεν πρέπει να βρεθεί κανείς κατηγορούμενος επειδή στραβοκοίταξε το αστυνομικό όργανο έχει ιδιαίτερη σημασία σε μια τέτοια πιθανή αντιπαράθεση με τα αστυνομικά όργανα να φροντίσουμε να είμαστε πολλοί, ώστε να κάνουμε σαφή τη διάθεσή μας να υπερασπιστούμε στην πράξη τα δικαιώματά μας. Η δημοσιότητα και οι διαστάσεις που έχει πάρει το ζήτημα της ΔΕΗ στις μέρες μας, σε συνδυασμό με την εντεινόμενη εξαθλίωση όλο και μεγαλύτερου τμήματος του πληθυσμού, μας δίνουν το δικαίωμα να πιστεύουμε ότι μια δημόσια κατακραυγή τόσο του υπαλλήλου της ΔΕΗ που επιμένει να κόψει το ρεύμα όσο και των αστυνομικών που τον συνοδεύουν, μπορεί να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική!
γ. Τι ισχύει για το ειδικό τέλος ακινήτων;
Το «χαράτσι» έχει την επίσημη ονομασία “Εκτακτο Ειδικό Τέλος Ηλεκτροδοτούμενων Δομημένων Επιφανειών” (Ε.Ε.Τ.Η.Δ.Ε.).
Όπως είπαμε παραπάνω είναι ακόμη ένας φόρος που αφορά τους ιδιοκτήτες ακινήτων. Η ιδιαιτερότητά του είναι ότι επιδιώκεται η είσπραξή του μέσω του χρήστη του ρεύματος, που συχνά είναι ο ενοικιαστής, ο οποίος εάν καταβάλει στη συνέχεια έχει το δικαίωμα να συμψηφίσει το ποσό που κατέβαλε με μελλοντικά ενοίκια.
Το χαράτσι θεωρείται ένας φόρος ιδιαίτερα επαχθής γιατί η είσπραξή του συνδέεται με έναν τρόπο ιδιαιτέρως καταπιεστικό, εκβιαστικό και απάνθρωπο. Επίσης η εφαρμογή αυτής της μεθόδου είσπραξης φόρων δημιουργεί προηγούμενο για το μέλλον το οποίο θέτει θέμα στον πυρήνα της επιβίωσης των ανθρώπων. Θα πρέπει να σημειωθεί, ότι με βάση την προαναγγελθείσα αύξηση της αντικειμενικής αξίας των ακινήτων το ύψος του ποσού του φόρου θα είναι διπλάσιο έως και τριπλάσιο για το 20112 και μετά. Όσα αναφέρονται, ως αιτιολογία στην εισηγητική έκθεση του νόμου 4021/2011 περί “ύψιστης εθνικής ανάγκης” και “εθνικού χρέους” μόνο γέλια μπορούν να προκαλέσουν αν όχι θυμό.
Ο νόμος αυτός που αφορά το «χαράτσι» είναι εκβιαστικός και απάνθρωπος. Πολλοί συμπολίτες μας πλήρωναν μέχρι σήμερα το λογαριασμό της ΔΕΗ με διακανονισμό. Για το «χαράτσι» αλλά και για ολόκληρο τον λογαριασμό της ΔΕΗ που το περιλαμβάνει δεν μπορεί να υπάρξει κανένας διακανονισμός. Αυτή η πρόβλεψη πέρα από το γεγονός ότι είναι ανήθικη είναι και πρωτοφανής δεδομένου ότι όλες οιο οφειλές προς την εφορία επιδέχονται –μέχρι σήμερα- διακανονισμό.
Σύμφωνα με τον νόμο η ΔΕΗ και οι ιδιωτικοί πάροχοι ενέργειας υποχρεούται να εισπράξουν άμεσα το ειδικό τέλος ακίνητης περιουσίας από τον καταναλωτή του ρεύματος αλλιώς οφείλουν να γνωστοποιήσουν στο κράτος την εντολή διακοπής της ηλεκτροδότησης. Η προθεσμία ήταν 40 ημέρες (και μετά την μεγάλη κατακραυγή) 80 ημέρες από την έκδοση του λογαριασμού, περίπου δηλαδή 60 μέρες από τη λήξη του. Σε περίπτωση μάλιστα που δεν εκδοθεί εντολή διακοπής, η ΔΕΗ υποχρεούται να καταβάλει αυτή το ποσό του ειδικού τέλους, προσαυξημένο κατά 25%. Με απλά λόγια, η τροπολογία δίνει στη ΔΕΗ τη δυνατότητα να διατηρήσει το “κοινωνικό της πρόσωπο” αφού την εμφανίζει να μην ευθύνεται η ίδια για τα επερχόμενα κοψίματα αλλά ο “κακός νόμος” που της βάζει το μαχαίρι στο λαιμό.. Όμως όπως είπαμε και παραπάνω η ΔΕΗ δεν το κάνει «τζάμπα». Εισπράττει για αυτήν την «εξυπηρέτηση, ως αμοιβή ), 25%.
Είναι σημαντική η συνεργασία μας κυρίως με τους υπαλλήλους της ΔΕΗ. Γιατί σύμφωνα με το νόμο, η ΔΕΗ υποχρεούται να διατάξει την διακοπή της ηλεκτροδότησης, και να γνωστοποιήσει στο κράτος ότι εξέδωσε τη σχετική εντολή. Από πουθενά όμως δεν προκύπτει ότι η ΔΕΗ πρέπει να αποδείξει ότι ΠΡΑΓΜΑΤΙ η ηλεκτροδότηση έχει διακοπεί, βεβαίωση εξ άλλου η οποία είναι σχεδόν αδύνατο να εκδοθεί. Επίσης, η τροπολογία δεν προβλέπει υποχρέωση ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑΣ της σύμβασης ηλεκτροδότησης από τη μεριά της ΔΕΗ (πράγμα που θα σήμαινε την άμεση αφαίρεση του μετρητή) αλλά μόνο εντολή διακοπής.
Επομένως το να σταματήσουμε πρακτικά την διαδικασία διακοπής, είτε σε συνεννόηση με τους υπαλλήλους της ΔΕΗ είτε εμποδίζοντάς τους με τη μαζική παρουσία μας μπροστά στις συνδέσεις που κινδυνεύουν, μπορούμε να καταστήσουμε την εντολή διακοπής κενό γράμμα. Οι υπάλληλοι της ΔΕΗ στην πρώτη περίπτωση δεν κινδυνεύουν να υποστούν συνέπειες σχετικά με την εργασία τους δεδομένου ότι κανένας υπάλληλος (πλην βεβαίως των αστυνομικών!) δεν θα μπορούσε να υποχρεωθεί από την υπηρεσία του να αντιπαρατεθεί ευθέως με τους κατοίκους μιας περιοχής που προστατεύουν έναν μετρητή.
Ταυτόχρονα, καθένας από αυτούς δεν έχει παρά να βεβαιώσει τους προϊσταμένους του ότι μετέβη στο συγκεκριμένο μετρητή για να προβεί στη διακοπή αλλά εμποδίστηκε από την παρουσία διαφόρων πολιτών.
Θα πρέπει εδώ να σημειώσουμε ότι ο αγώνας δεν είναι «τακτικός πόλεμος» αλλά «ανταρτοπόλεμος». Δεν είναι «αγώνας δρόμου» αλλά «μαραθώνιος». Τους επόμενους τρείς μήνες θα κριθεί το εάν θα ζήσουμε με αξιοπρέπεια ή όχι. Επομένως δεν πρέπει να πληρώσουν όχι μόνο αυτοί που δεν μπορούν για λόγους οικονομικής αδυναμίας αλλά και αυτοί που μπορούν ακόμη. Και αυτό γιατί εάν το συγκεκριμένο μέτρο περάσει αυτοί που σήμερα μπορούν θα είναι οι επόμενοι που δεν θα μπορούν. Εξ άλλου η βεβαίωση του τέλους μέσω εφορίας θα χρειαστεί τουλάχιστον 2 μήνες από την πάροδο των 80 ημερών άρα δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος, σήμερα, μη δυνατότητας λήψης φορολογικής ενημερότητας. Εξ άλλου μέχρι τότε μπορεί να έχει εκδοθεί και η απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας οπότε όσοι έχουν καταβάλει εάν το δικαστήριο κρίνει τον νόμο αντισυνταγματικό θα είναι πρακτικά αδύνατο να πάρουν πίσω τα χρήματα που κατέβαλαν.
δ. Μπορεί κάποιος να πάει στη ΔΕΗ και να ζητήσει να πληρώσει μόνο την αξία του λογαριασμού του ηλεκτρικού ρεύματος ή να καταβάλω κάποιο ποσό με επιφύλαξη, χωρίς το τέλος ακινήτων;
Εάν σήμερα κάποιος πάει με το λογαριασμό στα ταμεία της ΔΕΗ και ζητήσετε να πληρώσει μόνο την αξία του ηλεκτρικού ρεύματος, η ΔΕΗ θα του πει ότι δεν μπορεί να εκδώσει απόδειξη μερικής εξόφλησης. Κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται. Αυτό ίσχυε ούτως ή άλλως και πριν το χαράτσι. Η ΔΕΗ δεν είναι δημόσια υπηρεσία δεν είναι υποχρεωμένη να παραλαμβάνει αιτήσεις και υπομνήματα των πολιτών, ούτε είναι υποχρεωμένη να δίνει αριθμούς πρωτοκόλλου από τους οποίους θα μπορούσε να προκύψει ότι σε συγκεκριμένη ημερομηνία κάποιος πελάτης της δήλωσε την πρόθεσή του να πληρώσει μόνο την αξία του ηλεκτρικού ρεύματος. Έτσι δεν μπορεί να προκύψει η άρνηση της ΔΕΗ να εισπράξει αυτό το ποσό.
Η πληρωμή όλου του λογαριασμού, δηλαδή μαζί με το «χαράτσι» και η δήλωση επιφύλαξης με εξώδικο (για το «χαράτσι»), δεν έχει πρακτική αξία, γιατί εφ’ όσο πληρώσουμε, εάν ο νόμος κριθεί αντισυνταγματικός, πρέπει να στραφούμε κατά του Ελληνικού Δημοσίου για να μας επιστραφούν τα χρήματα. Επίσης έχει και το κόστος της επίδοσης της εξωδίκου δηλαδή την αμοιβή του δικαστικού επιμελητή.
Η καταβολή μόνο της αξίας του ηλεκτρικού ρεύματος Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, δεν είναι σήμερα δυνατή μετά την γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους με την οποία το Συμβούλιο αποφάνθηκε ότι το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων δεν μπορεί να εισπράττει οφειλές προς τη ΔΕΗ.
ε. Μπορεί κάποιος να πληρώσει το λογαριασμό του ηλεκτρικού ρεύματος μέσω τραπεζικού ΑΤΜ;
Η πληρωμή μέσω ΑΤΜ τραπέζης είναι σήμερα ο ενδεδειγμένος τρόπος πληρωμής του ηλεκτρικού ρεύματος. Στη συνέχεια πρέπει να αποστέλλεται εξώδικο (καλό είναι να είναι μαζικό για να μοιράζονται τα έξοδα) στην ΔΕΗ με το οποίο θα γνωστοποιείται στη ΔΕΗ η πληρωμή της αξίας του ηλεκτρικού ρεύματος και η ευθύνη που θα έχει αυτή σε περίπτωση που διακόψει το ηλεκτρικό ρεύμα τόσο η αστική (ευθύνη για αποζημίωση) όσο και ποινική (για τα μέλη της διοίκησής της). Είναι θετικό που πολλοί δήμαρχοι ανά την Ελλάδα ανέλαβαν να «καλύψουν» αυτή την διαδικασία. Από εμάς εξαρτάται να τους πιέσουμε να υλοποιήσουν τις δεσμεύσεις τους. Άρα πρέπει να τους παρακολουθούμε και να τους πιέζουμε στην υλοποίηση των δεσμεύσεών τους. Επίσης πρέπει με μαζικές παραστάσεις κατά την συνεδρίαση των δημοτικών συμβουλίων να πιεστούν αυτά να αφήσουν τις γενικόλογες διακηρύξεις και να αναλάβουν να υπερασπιστούν τους δημότες τους σε κάθε φάση εξέλιξης αυτής της επιχειρούμενης απάνθρωπης πολιτικής.
Από νομικής απόψεως η καταβολή αυτή ΔΕΝ σταματά τη διαδικασία έκδοσης εντολής διακοπής, σίγουρα όμως θα προκαλέσει πονοκέφαλο στη διοίκηση της ΔΕΗ, ειδικά αν τηρηθεί η δέσμευση αυτών των δημάρχων να “υπερασπιστούν” τους πολίτες τους, είτε επειδή το πιστεύουν είτε επειδή πιέζονται για να το πιστεύουν.
Σε κάθε περίπτωση, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την κατάργηση του νόμου είναι αυτός της ενεργοποίησής των πολιτών και της οργάνωσής μας σε κάθε γειτονιά.
Η πληρωμή μέσω του ΑΤΜ έχει και μία άλλη πρακτική νομική χρησιμότητα. Εάν κάποια στιγμή μετά από επανειλημμένες επανασυνδέσεις του ρεύματος κατηγορηθούμε για ρευματοκλοπή, η απόδειξη καταβολή της αξίας του ηλεκτρικού ρεύματος σε συγκεκριμένη ημερομηνία στο παρελθόν, αποτελεί απόδειξη για το δικαστήριο περί της μη υπάρξεως πρόθεσης για κλοπή ηλεκτρικού και επομένως δύσκολα μπορεί οποιοδήποτε δικαστήριο να προχωρήσει σε έκδοση καταδικαστικής αποφάσεως.
στ. μπορεί κάποιος να μην καταβάλει το ποσό που αντιστοιχεί στο «χαράτσι»;
Είναι σαφές ότι αυτό μπορεί να γίνει σήμερα με την διαδικασία πληρωμής στο ΑΤΜ όπως παραπάνω αναλύθηκε
ζ. Είναι αλήθεια ότι όσο η οφειλή κάποιου προς της ΔΕΗ είναι κάτω από 5.000 ευρώ, δεν έχει τον κίνδυνο της ποινικής δίωξης;
Το όριο των 5.000 ευρώ ΔΕΝ αφορά τη σχέση μας με τη ΔΕΗ, αλλά ούτε αφορά το «χαράτσι» και τα λοιπά τέλη στο στάδιο που εξετάζουμε, όσο δηλαδή το κράτος προσπαθεί να τα εισπράξει μέσω της ΔΕΗ. Σήμερα όπως είπαμε και παραπάνω το «χαράτσι» δεν είναι ΒΕΒΑΙΩΜΕΝΟΣ ΦΟΡΟΣ αλλά έχει τον χαρακτήρα προκαταβολικής είσπραξης φόρου. Τα 5.000 ευρώ είναι το όριο για την ποινικοποίηση του συνόλου των οφειλών μας προς το Δημόσιο και αφορά μόνο τις οφειλές που μπορούν να βεβαιωθούν (επομένως όχι την αξία του ρεύματος). Αυτή λοιπόν η ποινική διάταξη ενεργοποιείται όταν τέτοιες οφειλές μας έχουν ήδη βεβαιωθεί στην αρμόδια ΔΟΥ και παραμένουν απλήρωτες για περισσότερο από 4 μήνες. Άρα το «χαράτσι» θα συνυπολογιστεί με ενδεχόμενες άλλες οφειλές προς την εφορία και εφόσον το σύνολο των οφειλών υπερβαίνει το ποσό των 5.000 ευρώ μπορεί να ασκηθεί ποινική δίωξη. Επαναλαμβάνουμε όμως ότι η οφειλή για το «χαράτσι» αποτελεί φορολογική υποχρέωση ΜΟΝΟ όταν βεβαιωθεί στην εφορία μετά την άρνησή μας να τα πληρώσουμε μέσω της ΔΕΗ.
Τώρα μπορούμε να δούμε τι κάνουμε στην δεύτερη φάση, στο ενδεχόμενο των ενεργειών μας μετά την διακοπή του ηλεκτρικού ρεύματος. Ο ανθρωπισμός μας και η ηθική μπορεί να συμπυκνωθεί σε τέσσερις λέξεις ΚΑΝΕΝΑ ΣΠΙΤΙ ΧΩΡΙΣ ΡΕΥΜΑ.
Ας δούμε πως μπορεί να γίνει αυτό:
α. Αλληλεγγύη. Οι σχέσεις των ανθρώπων αποκτούν βάθος. Γνωρίζοντας τον γείτονα
Μια πολύ συνηθισμένη απάντηση στο κομμένο ρεύμα, είναι η σύνδεση με μπαλαντέζα από γειτονικό σπίτι. Το να δίνει δηλαδή κάποιος ρεύμα από δικιά του μπρίζα, κατά προτίμηση αυτή του πλυντηρίου, που σηκώνει μεγαλύτερα φορτία.
Πρόκειται ασφαλώς για μια απολύτως προσωρινή λύση, μέχρι να περάσουμε σε κάτι δραστικότερο, ακόμη και για πρακτικούς λόγους: Μια μπαλαντέζα μπορεί να αντέξει κάποια φωτιστικά ή ένα ψυγείο, όχι όμως τα θερμαντικά σώματα ή την ηλεκτρική κουζίνα.
Η ΔΕΗ και η προπαγάνδα εν γένει έχει περάσει στον κόσμο την πεποίθηση ότι και αυτή η τόσο στοιχειώδης κίνηση αποτελεί ποινικό αδίκημα. Αυτό όμως δεν αληθεύει. Εφ’ όσον το ρεύμα που καταναλώνεται συνεχίζει να καταγράφεται σε κάποιον μετρητή, το μόνο που θα μπορούσε κάποιος θεωρητικά να καταλογίσει σε αυτή την πρακτική είναι η παραβίαση των (ιδιωτικής φύσεως) όρων του συμβολαίου που έχουμε υπογράψει καθώς και η μη πληρωμή των παγίων τελών, κάτι που όμως δεν αποτελεί στα σίγουρα ποινικό αδίκημα αλλά απλή φορολογική παράβαση. Σε κάθε περίπτωση η πρακτική αυτή είναι δύσκολο έως αδύνατο να διαπιστωθεί από την ΔΕΗ. Ο μόνος κίνδυνος είναι να μας καταγγείλει κάποιος άλλος γείτονας.
β. Επανασύνδεση του μετρητή
Η επανασύνδεση του μετρητή είναι η πλέον εύκολη, απλή και αποτελεσματική μέθοδος αντιμετώπισης του κοψίματος του ρεύματος, καθώς συγκεντρώνει τα εντελώς στοιχειώδη χαρακτηριστικά μιας κίνησης ανυπακοής και απαιτεί ελάχιστες έως καθόλου τεχνικές γνώσεις.
Ουσιαστικά μιλάμε για το άνοιγμα της “χελώνας” και το ανέβασμα της ασφάλειας του μετρητή ή -στην ελαφρώς δυσκολότερη περίπτωση- τη σύνδεση κάποιων καλωδίων που καταλήγουν στο μετρητή (αυτή θέλει λίγη προσοχή και συνιστάται η βοήθεια κάποιου ηλεκτρολόγου). Ηδη σήμερα πολλοί ηλεκτρολόγοι έχουν προσφερθεί εθελοντικά για να κάνουν τις επανασυνδέσεις σε περίπτωση διακοπής της ηλεκτροδότησης.
Στην περίπτωση λοιπόν της επανασύνδεσης, ο μετρητής συνεχίζει να λειτουργεί κανονικά, καταγράφοντας όλο το ρεύμα που καταναλώνεται. Η αλήθεια είναι ότι δρώντας με αυτόν τον τρόπο δεν τελείται καμία αξιόποινη πράξη διότι η ΔΕΗ δεν “χάνει” ρεύμα (όπως και στην περίπτωση της μπαλαντέζας), παρά μόνο τα χρήματα από τα πάγια τέλη. Έτσι, το μόνο που μπορεί να κάνει για το απλήρωτο ρεύμα είναι να κινηθεί εναντίον των καταναλωτών του ρεύματος μέσω των αστικών δικαστηρίων (όπως έκανε για τα 85 εκατομμύρια ευρώ που της χρωστάνε η “ΛΑΡΚΟ” και η “Αλουμίνιον”…) όπως δηλαδή θα έκανε και ένα πολυκατάστημα για τις καθυστερημένες δόσεις ενός πλυντηρίου. Για τα απλήρωτα τέλη, δεν είναι η ίδια δικαιούχος αλλά μόνο εξουσιοδοτημένη να τα εισπράττει για λογαριασμό των δικαιούχων (π.χ. για τους Δήμους). Δεν μπορεί λοιπόν παρά να αποστείλει έγγραφο στην αρμόδια ΔΟΥ ώστε να βεβαιωθεί η σχετική φορολογική παράβασηκαι να ακολουθήσουν όσα αναλύουμε στις παραγράφους γ και ζ της πρώτης ομάδας ερωτημάτων.
Αν κάποιος διαβάσει το πράσινο αυτοκόλλητο που η ΔΕΗ κολλάει στους μετρητές όταν κόβει το ρεύμα, θα διαπιστώσει ότι γίνεται αναφορά στο άρθρο 372 του Ποινικού Κώδικα, δηλαδή στο αδίκημα της κλοπής. Αυτό είναι μία γενική απειλή που διατυπώνεται έτσι αφηρημένα, ακριβώς για να αποτρέψει τον κόσμο από το άνοιγμα της “χελώνας”. Η πραγματικότητα είναι ότι σε αυτό το πρώτο στάδιο η ΔΕΗ τις περισσότερες φορές δεν κάνει μήνυση (πρακτική που ενδεχομένως σύντομα να αλλάξει) αλλά η απειλή της μήνυσης χρησιμοποιείται εκβιαστικά για να πας να πληρώσεις. Η μήνυση γίνεται τελικώς στη συνέχεια, αν δεν συμμορφωθείς και συνεχίζεις να μένεις επανασυνδεδεμένος, οπότε στην περίπτωση αυτή έρχεται συνεργείο για να σου αφαιρέσει εντελώς τον μετρητή.
Πάντως και στις περισσότερες περιπτώσεις που γίνεται μήνυση από το πρώτο στάδιο της επανασύνδεσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πρόκειται για μια μήνυση που κύριο σκοπό έχει να σε πιέσει να προβείς στην καταβολή των οφειλομένων (συν ενός προστίμου 7%, που επιβάλει αυθαίρετα η ΔΕΗ και το οποίο είναι παράνομο και καταχρηστικό). Η καταβολή της αξίας του ηλεκτρικού ρεύματος στην πράξη σημαίνει απαλλαγή στο μελλοντικό δικαστήριο.
γ. Απευθείας σύνδεση στο δίκτυο
Η παράκαμψη του μετρητή και η κατευθείαν σύνδεση με το δίκτυο είναι προφανώς παράνομη αλλά ενδεχομένως να είναι η ΜΟΝΗ λύση, όταν η ΔΕΗ έχει αφαιρέσει το μετρητή και ο πολίτης είναι υποχρεωμένος να κάνει κάτι για να μην πεθάνει (εάν π.χ. είναι υπερήλικος ασθενής και τα φάρμακά του πρέπει να διατηρούνται στο ψυγείο, εάν έχει μικρά παιδιά και κινδυνεύουν σοβαρά να αρρωστήσουν κλπ). Η πράξη αυτή διώκεται ως κλοπή σύμφωνα με το άρθρο 372 του Ποινικού Κώδικα σήμερα είναι πλημμέλημα που τιμωρείται με φυλάκιση από 3 μήνες έως 5 χρόνια. Αν η αξία του ρεύματος κριθεί ιδιαίτερα μεγάλη (αυτό αφήνεται κάπως αυθαίρετα στη δικαστική κρίση αλλά σίγουρα θα πρέπει να μιλάμε για 2-3.000 ευρώ) τότε η κλοπή διώκεται με την επιβαρυντική της μορφή, η οποία είναι και πάλι πλημμέλημα αλλά τιμωρείται με αυστηρότερη ποινή, δηλαδή με φυλάκιση τουλάχιστον δύο χρόνων και ανώτατο όριο πάλι τα πέντε. Για να πάρει κακουργηματική μορφή, θα πρέπει να κριθεί ότι τελείται κατ’ επάγγελμα ή κατά συνήθεια ή το ρεύμα να ξεπερνά σε αξία τις 73.000 ευρώ…
Εύλογο ερώτημα που θα μπορούσε να διατυπωθεί εδώ, είναι το εξής: “Μα εάν έχει αφαιρεθεί/παρακαμφθεί ο μετρητής, τότε ΠΩΣ υπολογίζεται το ρεύμα που έχει κλαπεί;”. Αυτός δυστυχώς ο υπολογισμός γίνεται από την ίδια τη ΔΕΗ με έναν αυθαίρετο αλγόριθμο βάσει των τετραγωνικών μέτρων και της “μέσης κατανάλωσης” που θα έκανε το συγκεκριμένο σπίτι για να εξυπηρετήσει τις ενεργειακές του ανάγκες.
Είναι πάντως σημαντικό να επισημάνουμε ότι ειδικά στις περιπτώσεις “ρευματοκλοπής” που τελεί κάποιος ο οποίος βρίσκεται μπροστά σε ακραίες καταστάσεις, όπως όταν αναγκάζεται να παρακάμψει το μετρητή επειδή κινδυνεύει η επιβίωση του ίδιου ή των οικείων του, η επίκληση μιας τέτοιας “κατάστασης ανάγκης” δεν αποτελεί μόνο ένα πολιτικό επιχείρημα ή ένα επιχείρημα “ηθικού τύπου”, αλλά έχει και νομικό αντίκρυσμα. Πρόκειται για έναν ουσιαστικό νομικό ισχυρισμό ο οποίος επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο κάποιος αντιμετωπίζεται από τα δικαστήρια, και κατά συνέπεια μπορεί να οδηγήσει σε ευνοϊκή μεταχείριση ή και απαλλαγή.
δ. Το «πείραγμα» του μετρητή
Το πείραγμα του μετρητή είναι μία διαφορετική πρακτική, η οποία προσπαθεί να “ξεγελάσει” τον εισπρακτικό μηχανισμό της ΔΕΗ, για να εκδοθούν τελικά μικρότεροι λογαριασμοί. Εννοείται βέβαια ότι αν αυτό γίνει αντιληπτό από τους υπαλλήλους της ΔΕΗ, ο μετρητής αφαιρείται αμέσως. Ως προς τις νομικές συνέπειες τώρα, το αδίκημα “άνοιγμα του μετρητή και πείραγμα των ενδείξεων”, έχει αντιμετωπιστεί με δύο τρόπους: Μέχρι πριν από μερικά χρόνια η ποινική δίωξη ασκούνταν είτε για κλοπή είτε για απάτη σύμφωνα άρθρο 386 του Ποινικού Κώδικα , η οποία κατ’ αρχάς θεωρούνταν πλημμέλημα, όμως πολλές φορές έπαιρνε κακουργηματικό χαρακτήρα με το σκεπτικό ότι γίνεται “κατά συνήθεια ή κατ’ επάγγελμα”. Αυτή η πρακτική έχει κατά καιρούς αλλάξει και δεν είναι ενιαία σε όλες τις εισαγγελίες της χώρας. Σήμερα πάντως φαίνεται ότι οι περισσότερες διώξεις και για το πείραγμα του ρολογιού γίνονται με το 372 του Ποινικού Κώδικα, δηλαδή για κλοπή, άρα ισχύουν και εδώ όσα είπαμε παραπάνω. Ο Άρειος Πάγος έχει κρίνει ότι το πείραγμα του μετρητή αποτελεί “κλοπή”
Το “πείραγμα” του μετρητή δεν γλυτώνει το χρήστη της ΔΕΗ από χαράτσια, δημοτικά τέλη, ΕΡΤ κλπ (που πλέον αποτελούν τεράστιο ποσοστό του λογαριασμού), και τον εκθέτει σε δυσανάλογα μεγάλο κίνδυνο, καθώς όπως είπαμε οι κακουργηματικές διώξεις στο παρελθόν έχουν γίνει πάνω στο ζήτημα του “πειράγματος”. Επίσης, σε σχέση με τις άλλες μεθόδους, το “πείραγμα” του μετρητή περισσότερο ατομική και δεν προσφέρεται για συλλογική δράση και υπεράσπιση.
ε. Σημειώσεις για το άνοιγμα της “χελώνας”
Η “χελώνα” της ΔΕΗ όταν σφραγίζεται, σφραγίζεται με ένα σύρμα που καταλήγει σε μια ασημένια σφραγίδα σαν χοντρό πούλι από τάβλι. Το να παραβιάσει κανείς τη σφραγίδα αυτή θεωρείται κατ’ αρχάς “μέσο” με το οποίο τελείται η όποια αξιόποινη πράξη. Άρα από μόνο του το άνοιγμα της “χελώνας” δεν είναι μία πράξη αξιόποινη. Το αδίκημα “παραβίαση σφραγίδων που έθεσε η αρχή” [άρθρο 178 του Ποινικού Κώδικα, δεν αφορά τη σχέση μας με τη ΔΕΗ διότι οι σφραγίδες δεν έχουν τεθεί από κάποια κρατική αρχή. Επομένω;ς το «σπάσιμο της σφραγίδας δεν είναι κάποιο ποινικό αδίκημα.
ΠΡΟΣΟΧΗ ΟΜΩΣ: Αν μετά την παραβίαση της “χελώνας”, η σφραγίδα “διορθωθεί” ώστε να φαίνεται απείραχτη ή αν τοποθετηθεί μια άλλη στη θέση της, η οποία μοιάζει με αυτές τις ΔΕΗ, αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί πλαστογραφία [άρθρο 216 του Ποινικού Κώδικα. Η πλαστογραφία είναι μεν πλημμέλημα αλλά αλλάζει τη συνολική “εγκληματική εικόνα” και μπορεί ενδεχομένως να οδηγήσει σε πιο επιβαρυντικές μορφές δίωξης.
Το χαράτσι λοιπόν θα αντιμετωπισθεί νομικά; Προφανώς και όχι. Είπαμε και στην αρχή. Τα νομικά είναι μέσον και δεν είναι η ουσία του πράγματος. Οι Ινδοί έδιωξαν σε τρεις μήνες τους Άγγλους αποικιοκράτες με μία απλή μαζική όμως πρακτική. Έπαψαν όλοι ταυτόχρονα να αγοράζουν αλάτι και προιόντα κλωστοϋφαντουργίας. Το ΕΑΜ στην αρχή ήταν μία μικρή διακηρυκτική οργάνωση. Όταν άρχισαν τα συσσίτια του Ερυθρού Σταυρού για την αντιμετώπιση της πείνας, στα οποία έδωσε όλες τις δυνάμεις του αναπτύχθηκε με τρομακτική ταχύτητα στην πιο μεγάλη οργάνωση, όλων των εποχών, του Ελληνικού λαού. Η πάλη και η αγάπη στην ζωή των απλών ανθρώπων η αντιμετώπιση του φόβου η ενότητα στην πράξη δηλαδή η ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ, στον διπλανό μας θα μας σώσει όλους. ΚΑΝΕΝΑ ΣΠΙΤΙ ΧΩΡΙΣ ΡΕΥΜΑ δεν είναι απλά ένα σύνθημα είναι το καθήκον κάθε έντιμου και ηθικού ανθρώπου. Γιατί κανένας δεν μπορεί να είναι ευτυχισμένος όταν ο διπλανός του είναι δυστυχισμένος. Μπορούμε να τα κάνουμε όλα αυτά εμείς. ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΓΙΑΤΙ ΕΙΜΑΣΤΕ Ο ΚΑΝΕΝΑΣ, ΕΙΜΑΣΤΕ Ο ΚΑΘΕΝΑΣ.
